Chcesz użyczyć lokal? Pamiętaj o spisaniu odpowiednio umowy. Zobacz, co powinna zawierać umowa użyczenia lokalu.
Jednym z najczęściej pojawiających się problemów w przypadku polskich przedsiębiorców jest znalezienie odpowiedniego lokalu, w którym mogliby prowadzić firmę. Oczywiście przepisy prawa nie wymagają, aby firma posiadała specjalnie w tym celu stworzoną lub wynajętą siedzibę. Istnieją jednak branże, które wymagają podjęcia takich kroków. Pojawia się wówczas pytanie o to, na jakich zasadach można korzystać z cudzego lokalu i jakie dokładnie konsekwencje pociągają za sobą poszczególne typy umów.
Większość właścicieli rodzimych mikroprzedsiębiorstw nie stać na własny lokal lub nawet na jego wynajęcie. Firmę rejestruje się więc najczęściej na swój adres zamieszkania, używając go wyłącznie na płaszczyźnie urzędowej, a więc bardzo formalnie. Na szczęście istnieją formy udostępniania nieruchomości do celów biznesowych, które są niezwykle korzystne nawet dla przedsiębiorców rozpoczynających swoje interesy.
Wzrost liczby przedsiębiorstw
Nasi rodacy coraz częściej wybierają pracę na własny rachunek. Jeszcze kilka lat temu sytuacja wyglądała zupełnie odmiennie, a Polacy cieszyli się z pracy na etacie. Czasy się jednak zmieniają, co skutkuje również odmiennym spojrzeniem na kwestie zawodowe. Duży wpływ na to, że tak wiele osób decyduje się “przejść na swoje” mają wszelkie programy rządowe, ale i unijne, które pomagają młodym przedsiębiorcom na starcie ich biznesu. Oczywiście nie gwarantuje to finalnego sukcesu, ponieważ w interesach równie duże znaczenia, jak kwestie finansowe, mają sprawy czysto logistyczne, organizacyjne oraz talent i szczęście. Mimo to, rocznie w naszym kraju rodzi się wiele tysięcy mikroprzedsiębiorstw.
Praca na swoim
Prowadzenie własnej firmy nie od razu przyniesie jednak wolność zawodową oraz materialną. Aby tak się stało, co oczywiście jest marzeniem niemal każdego biznesmena stawiającego pierwsze kroki na drodze do sukcesu, potrzeba wiele determinacji, ale i świetnego modelu biznesowego. Pomysł, znalezienie swojej niszy i przede wszystkim konsekwencja mogą pozwolić cieszyć się po latach zadowalającymi wynikami przedsiębiorstwa. Każdy medal ma jednak dwie strony. Wraz z założeniem firmy na barki przedsiębiorcy spada bowiem wiele trosk i codziennych obowiązków. Prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się także z koniecznością zapewnienia sobie i swoim pracownikom odpowiednich warunków, w tym lokalu, w którym możliwe będzie realizowanie zawodowych zadań.
Umowa użyczenia lokalu a najem
Do najczęściej zawieranych umów dotyczących nabycia prawa do korzystania z danego lokalu komercyjnego należy umowa użyczenia lokalu na działalność gospodarczą lub równie znana umowa najmu. Okazuje się jednak, że w praktyce oba stosunki zobowiązaniowe różni bardzo wiele. Warto więc przyjrzeć się każdemu z nich z osobna. W przepisach polskiego prawa przez umowę najmu rozumiemy czynność na mocy której wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez oznaczony lub nieoznaczony czas, a ten drugi zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Przez ten ostatni należy rozumieć zarówno wartość pieniężną, jak i świadczenia innego rodzaju.
Umowa użyczenia lokalu – charakterystyka
Czym natomiast jest umowa użyczenia lokalu na działalność gospodarczą? To nic innego jak umowa, na podstawie której użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. W tym przypadku nie ma więc mowy o odpłatności. To najistotniejsza różnica jaka zachodzi między użyczeniem a najmem. Co ważne, głównym celem umowy użyczenia jest nie tyle odniesienie jakiekolwiek zysku, ale przede wszystkim chęć niesienia pomocy. Użyczający nie tylko nie pobiera wynagrodzenia, ale i nie ma możliwości zobowiązania osoby, której użycza lokalu do ponoszenia stałych opłat. W grę nie wchodzą więc koszty mediów czy czynszu, które co do zasady nadal musi uiszczać użyczający.
Dla kogo umowa użyczenia?
Nic więc dziwnego w tym, że w praktyce umowę użyczenia zawierają między sobą osoby spokrewnione lub wspólnicy w interesach. Często zdarza się tak, że użyczenie lokalu jest wkładem jednego z partnerów biznesowych w przedsiębiorstwo, drugi natomiast zapewnia np. środki finansowe lub know how. Wszelkie próby zarobku z tytułu stosunku zobowiązaniowego, jakim jest użyczenie, mogą skończyć się zakwalifikowaniem takiej zależności do kategorii najmu. Ma to szczególne znaczenie na płaszczyźnie prawa podatkowego. Zarówno jeśli mowa o daninie od dochodu, jak i podatku VAT. Przepisy jednoznacznie rozróżniają bowiem przypadki, gdy zachodzi odpłatne albo nieodpłatne zobowiązanie lub dostawa towaru lub usług.
Umowa użyczenia – na co zwrócić uwagę?
Umowa użyczenia pomieszczenia w domu lub odrębnego lokalu gospodarczego powinna posiadać kilka zasadniczych elementów. Przed jej zawarciem strony powinny m.in. ustalić, kto ponosi zwykłe koszty utrzymania rzeczy, czyli użytkowania nieruchomości. Można do nich zaliczyć na przykład internet czy też abonament radiowo-telewizyjny. Kolejną rzeczą, którą należy doprecyzować jest termin trwania danego stosunku zobowiązaniowego. Istotne jest ponadto dokładne określenie stron umowy, ich obowiązków czy przedmiotu umowy. Jeśli chodzi o strony niezbędne jest wyszczególnienie wszelkich danych, w tym adresów, numerów NIP lub PESEL, a także numeru wpisu do rejestru przedsiębiorców.
Dodatkowe zastrzeżenia
Umowa użyczenia lokalu na działalność gospodarczą członkowi rodziny albo osobie zupełnie obcej posiada dokładnie te same elementy. Niezwykle ważną informacją dla obu stron jest forma wypowiedzenia lub rozwiązania stosunku. Dzięki dobrowolnemu i nieodpłatnemu charakterowi umowy użyczenia strony mogą rozwiązać ją natychmiast po wcześniejszym porozumieniu. W umowie może zostać zawarty także kilkudniowy, miesięczny lub jeszcze inny termin wypowiedzenia, który strona wypowiadająca stosunek jest zobligowana zachować.
Umowa odstąpienia lokalu – co jeszcze warto wiedzieć?
Umowa użyczenia lokalu na działalność gospodarczą posiada dość jednolitą i prostą strukturę. Niewiele w niej elementów, które mogą stanowić kość niezgody pomiędzy zainteresowanymi stronami. Ważne, aby każda z nich dokładnie zapoznała się z warunkami zawartymi w dokumencie i była świadoma, co podpisuje. W prawie istnieje bowiem pojęcie tzw. klauzul niedozwolonych, których obecność w umowach stawia pod znakiem zapytania ich ważność na gruncie przepisów. To właśnie na te zapisy trzeba zwrócić szczególną uwagę.
Czy warto zawierać umowę użyczenia?
Tego typu zobowiązanie to idealna recepta dla niewielkich przedsiębiorców, których nie stać na własny lokal lub wynajem pomieszczeń. Dobrze skonstruowana umowa przynosi korzyści obu stronom. Osoba korzystająca z nieruchomości zyskuje tanim kosztem miejsce do prowadzenia własnej działalności gospodarczej, a użyczający ma pewność, że lokal nie stoi pusty i ktoś dba o jego stan. W określonych przypadkach warto więc skorzystać z takiej możliwości.