W poniższym tekście przyjrzymy się dokładnie jednemu z najpopularniejszych oznaczeń liczbowych w świecie podatkowym. Zobacz, czym charakteryzuje się NIP.

Z prowadzeniem własnej działalności gospodarczej wiąże się wiele przywilejów i korzyści, ale także obowiązków oraz formalności, których należy dopełnić. Brak wiedzy właściciela przedsiębiorstwa nie może być w tym kontekście traktowany jako usprawiedliwienie. Dobry i skuteczny biznesmen powinien z zamkniętymi oczami obracać się w świecie firmowych finansów, a także znać przepisy prawa oraz liczne wymagania stawiane mu przez organy państwowe.

NIP czy REGON – z całą pewnością te pojęcia niewiele znaczą dla przeciętnych obywateli. Przedsiębiorcy jednak powinni nie tylko umieć wyjaśnić ich definicję, ale także posiadać wiedzę na temat ich ogólnego przeznaczenia. 

Co to jest NIP?

To skrót od Numeru Identyfikacji Podatkowej. NIP stanowi dziesięciocyfrowy kod, który jest przyporządkowany do danego podatnika w Polsce. Został wprowadzony na mocy ustawy w 1995 roku. Każdy numer jest inny. Przedsiębiorca podczas swojej biznesowej działalności może posiadać tylko jeden i ten sam NIP. Niczego nie zmienia zawieszenie czy zakończenie działalności firmy.

Numer Identyfikacji Podatkowej – charakterystyka

Każda cyfra Numeru Identyfikacji Podatkowej ma swoje znaczenie. Trzy pierwsze, nazwane prefiksem PL, określają kod urzędu skarbowego, który nadał NIP. Jeszcze kilka lat temu cyfry grupowano i oddzielano niektóre z nich łącznikiem. Obecnie nie stosuje się tej zasady. Co ciekawe, przed wejściem Polski do Unii Europejskiej na początku NIP-u unikano cyfry zero. Wprowadzono ją dlatego, że zwiększyła się liczba urzędów skarbowych w naszym kraju. Dziesiąta cyfra to tzw. cyfra kontrolna, która służy do sprawdzenia poprawności przetwarzania danych. Każdy NIP jest tworzony w taki sposób, aby po wykonaniu kontrolnego obliczenia nigdy nie wyszła liczba 10. Jeśli się tak stanie, dany numer nie jest prawidłowy, a już na pewno nie został nadany przez fiskusa.

Jaki algorytm należy zastosować, aby sprawdzić, czy nasz Numer Identyfikacji Podatkowej spełnia wszelkie standardy? Każdą z cyfr trzeba pomnożyć przez następującą wagę: 6, 5, 7, 2, 3, 4, 5, 6, 7. Kolejno należy zsumować wynik i wyliczyć resztę dzieląc przez 11.

Numer Identyfikacji Podatkowej a prawo

Funkcjonowanie Numeru Identyfikacji Podatkowej szczegółowo określa ustawa o NIP. Przepisy prawa nakładają na polskiego podatnika obowiązek używania NIP-u na dokumentach związanych ze zobowiązaniami podatkowymi. Podatnik musi podać NIP na żądanie następujących podmiotów: banków, organów kontroli skarbowej, reprezentantów Najwyższej Izby Kontroli czy też organów administracji rządowej i samorządowej.

Kto nadaje Numer Identyfikacji Podatkowej?

Odpowiada za to naczelnik urzędu skarbowego właściwego dla obszaru działalności danego przedsiębiorstwa. Podatnik nie musi ponosić żadnej opłaty, a okres oczekiwania od momentu złożenia wniosku i wszelkich koniecznych załączników wynosi maksymalnie dwa tygodnie.

Kto ma NIP?

Numer Identyfikacji Podatkowej mogą posiadać zarówno przedsiębiorcy, jak i osoby prywatne. Dawniej, a dokładnie przed 2012 rokiem, NIP musiał mieć każdy podatnik. Znowelizowano jednak przepisy i wszystkim osobom poza przedsiębiorcami pozostawiono wolną wolę. Dziś większość płatników, którzy nie odprowadzają podatku od towaru i usług, posługuje się numerem PESEL.

Jak uzyskać numer NIP?

Sprawa w przypadku właścicieli działalności gospodarczych jest prosta. Numer Identyfikacji Podatkowej uzyskują oni już przy rejestracji firmy w urzędzie miasta lub gminy. Niezbędne jest do tego złożenie wniosku CEIDG-1, w którym podają wszelkie dane osobowe, a także między innymi formę opodatkowania, klasyfikację działalności itp. NIP jest tworzony niezwłocznie po przyjęciu wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Należy pamiętać, że osoby fizyczne, które zakładają firmę, a posiadały wcześniej NIP, nie muszą, a nawet nie mogą wnioskować o jego utworzenie. Jak już wspomniano, numer ten jest przyporządkowany do danej osoby na całe życie i nie można go zmienić, jak i starać się o kolejny.

NIP w przypadku spółek

Przysługuje on także osobom prawnym wpisanym do Krajowego Rejestru Sądowego. Mowa przede wszystkim o spółkach handlowych, takich jak spółka jawna, z ograniczoną odpowiedzialnością, komandytowa, komandytowo-akcyjna czy też akcyjna; spółdzielniach; towarzystwach ubezpieczeń itd. Aby uzyskać numer zgłaszają one formularz NIP-8.

Czy US może odmówić nadania NIP?

Przypadki takie należą do rzadkości. Sytuacja może mieć miejsce na przykład wtedy, gdy Naczelnik Urzędu Skarbowego nie jest w stanie potwierdzić tożsamości danego podmiotu lub wniosek zawiera błędy formalne. NIP nie zostanie utworzony także wówczas, gdy ubiega się niego podmiot, który nie prowadzi działalności gospodarczej lub nie jest czynnym podatnikiem VAT.  Możliwe jest ponadto unieważnienie nadanego już Numeru Identyfikacji Podatkowej jeśli użyto fałszywych danych.

NIP czy PESEL?

Co w przypadku, gdy dana osoba fizyczna posiada zarówno Numer Identyfikacji Podatkowej, jak i PESEL? Którego z nich ma używać na dokumentach podatkowych? Eksperci przyznają, że oba numery nie powinny być stosowane zamiennie. Wszystko bowiem zależy od okoliczności. NIP będą używać głównie przedsiębiorcy i to w dokumentach, które ściśle dotyczą działalności ich firmy. Pozostali podatnicy powinni korzystać z numeru PESEL.

Gdzie sprawdzić NIP?

Dostałeś ciekawą ofertę współpracy i chcesz sprawdzić, czy twój przyszły potencjalny pracodawca jest zarejestrowanym przedsiębiorcą? W tym wypadku zapewne, wiele osób zastanawiało się, jak sprawdzić NIP. Oczywiście sprawdzenie NIP jest możliwe dla każdego z nas. Pamiętajmy, że wszystkie zainteresowane osoby mogą sprawdzić Numer Identyfikacji Podatkowej danego przedsiębiorcy, jeśli tylko znają nazwę lub adres firmy. Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej stoi otworem, a wyszukiwarka przedsiębiorców w stu procentach spełnia swoją funkcję.

Jak dokładnie wygląda sprawdzenie firmy po NIP? Numer Identyfikacji Podatkowej konkretnej spółki handlowej można sprawdzić w Krajowym Rejestrze Sądowym, który także posiada stosowną wyszukiwarkę. Co w przypadku podmiotów zagranicznych? Załóżmy, że jesteśmy związani działalnością biznesową z kontrahentem z Niemiec i chcielibyśmy sprawdzić jego NIP. Wówczas z pomocą przychodzi system VIES, czyli VAT Information Exchange System, który funkcjonuje na stronie Komisji Europejskiej. Jeśli nie znajdziemy tam interesującego nas przedsiębiorcy, można szukać w rejestrach poszczególnych państw Europy. Pamiętaj, warto przed zawarciem umowy przeszukać informację na temat przyszłego pracodawcy. Koniecznie sprawdź NIP i dowiedz się więcej na temat firmy.

Czy warto znać szczegóły dotyczące NIP?

Ktoś kiedyś powiedział, że uczymy się całe życie. Nigdy nie wiemy, czy wiedza, którą nabyliśmy, nie przyda nam się w przyszłości. Jeśli jednak prowadzimy własną, nawet jednoosobową działalność gospodarczą powinniśmy interesować się niuansami związanymi z podatkami, finansami czy księgowością. Bycie świadomym przedsiębiorcą popłaca i podnosi szacunek w środowisku biznesowym. Pozwala również dokładniej przyglądać się funkcjonowaniu własnej firmy, a także rozumieć wszelkie aspekty jej działania. O Numerze Identyfikacji Podatkowej słyszy się na każdym kroku, ale niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, z jak ważnym pojęciem dla obrotu gospodarczego mamy do czynienia. Teraz wystawiając fakturę czy wypisując inny dokument, na którym potrzebny będzie NIP, spojrzymy na ten numer zupełnie inaczej niż kiedyś. 

Jeden komentarz do artykułu “NIP – co to jest i kto jest zobowiązany do używania go”

  1. Jakie dokumenty są potrzebne do założenia NIP? Chcę założyć numer, ale nie mam skończonych 18 lat… Jest szansa żebym samodzielnie go zdobył, czy muszę posiadać podpis rodziców?

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Kontakt z redakcją: kontakt@gospodarka4zero.pl

Właścicielem serwisu www.gospodarka4zero.pl jest spółka MarkOnline Sp. z.o.o. z siedzibą w Warszawie przy ul. Prostej 70, wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego, prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem 0000632902, NIP: 5252673149.Użytkownicy korzystają z serwisu www.gospodarka4zero.pl zgodnie z jego polityką prywatności oraz regulaminem serwisu.Administratorem danych osobowych jest MarkOnline Sp. z.o.o. z siedzibą w Warszawie przy ul. Prostej 70. Dane osobowe są przekazane dobrowolnie i będą przetwarzane w celach marketingowych przez Markonline Sp. z o.o.. W razie wyrażenia zgody, dane osobowe mogą być przetwarzane w celach marketingowych związanych z przedstawieniem oferty, udostępnianie podmiotom współpracującym z Markonline Sp. z o.o. Dane osobowe mogą być również udostępniane podmiotom upoważnionym na podstawie przepisów prawa. Posiada Pani/Pan prawo dostępu do treści swoich danych oraz ich poprawiania.Kontakt z Inspektorem Ochrony Danych pod adresem e-mail iod@markonline.pl.